SPOT 6 – “Mắt thần” chụp phủ rộng, nhanh chóng và chính xác từ không gian

SPOT 6 – “Mắt thần” chụp phủ rộng, nhanh chóng và chính xác từ không gian

Trong bối cảnh thế giới ngày càng cần các giải pháp giám sát Trái đất hiệu quả, vệ tinh SPOT 6 nổi bật do có năng lực bao phủ những khu vực rộng lớn trong thời gian kỷ lục, trở thành lựa chọn lý tưởng cho các ứng dụng bản đồ và giám sát hiện trạng. 

Cùng với vệ tinh song sinh SPOT 7, SPOT 6 đã nối dài truyền thống của dòng vệ tinh SPOT do Airbus Defence and Space phát triển từ năm 1986.

Tính năng kỹ thuật nổi bật

SPOT 6 được phóng vào tháng 9/2012, hoạt động trên quỹ đạo đồng bộ mặt trời ở độ cao 694 km, với chu kỳ quét lại mỗi 26 ngày. Tuy nhiên, nhờ khả năng nghiêng lớn tới ±45° và thiết kế vận hành theo chòm SPOT 6–7 (cách pha nhau 180°), hệ thống có thể chụp lại cùng một khu vực trên Trái đất chỉ sau 1 ngày – đảm bảo theo dõi liên tục các khu vực trọng điểm.

Mỗi cảnh ảnh chụp được có chiều rộng 60 km, chiều dài tối đa lên đến 600 km, phù hợp với các nhu cầu bao phủ diện rộng như lập bản đồ, giám sát biến đổi đất đai, theo dõi rừng, canh tác, và quản lý thiên tai.

Độ phân giải và phổ quang học

SPOT 6 thu quét dữ liệu với hai chế độ đồng thời:

Toàn sắc (PAN): độ phân giải 1,5m, phổ 455–744 nm (đen trắng).

Đa phổ (MS): độ phân giải 6m, gồm 4 kênh: xanh lam, xanh lục, đỏ và hồng ngoại gần (NIR).

Từ các dữ liệu này, người dùng có thể tạo ảnh màu tự nhiên, ảnh màu giả hoặc ảnh tổng hợp “pan-sharpened” – sản phẩm kết hợp độ chi tiết cao của ảnh toàn sắc và màu sắc sống động từ ảnh đa phổ.

Linh hoạt trong chế độ chụp

SPOT 6 có thể thực hiện nhiều kịch bản thu quét ảnh:

Chụp dải liên tục (strip): thu thập vùng dài 600 km trong một lần bay.

Chụp đa dải và hành lang: theo vùng địa lý như đường biên giới, hành lang sông ngòi.

Chụp stereo và tri-stereo: phục vụ phân tích độ cao và xây dựng mô hình 3D địa hình, đặc biệt hữu ích tại vùng đô thị hoặc địa hình phức tạp.

Khả năng thu nhận khổng lồ

Khi phối hợp cùng SPOT 7, chòm vệ tinh có thể thu nhận tới 6 triệu km² mỗi ngày, với tốc độ truyền dữ liệu lên tới 300 Mbit/s. Bộ nhớ trên tàu đạt 1 Tbit cho phép xử lý khối lượng lớn dữ liệu trong một ngày làm việc.

Ngoài ra, SPOT 6 có thể đáp ứng các yêu cầu chụp ảnh mới gần như tức thì nhờ cơ chế lập kế hoạch nhiệm vụ cập nhật mỗi 4 giờ/lần và khả năng điều chỉnh theo thời tiết.

Các mức xử lý ảnh đa dạng

Sản phẩm ảnh từ SPOT 6 được cung cấp với nhiều mức xử lý:

Thô (Primary): giữ nguyên thuộc tính hình học, thích hợp với người dùng chuyên môn cao.

Trực ảnh tiêu chuẩn (Standard Ortho): đã được chỉnh sửa hình học và địa hình, dễ dàng sử dụng trong các phần mềm GIS.

Trực ảnh theo yêu cầu (Tailored Ortho): cung cấp theo yêu cầu, sử dụng mô hình DEM riêng hoặc tạo ảnh ghép từ nhiều ngày chụp.

Ảnh được cung cấp dưới định dạng GeoTIFF hoặc JPEG2000, với độ nén 12 bit – đảm bảo chất lượng chi tiết cao. Người dùng có thể chọn xuất ảnh theo tổ hợp phổ riêng và nén tùy theo nhu cầu xử lý.

Truy cập và đặt mua dễ dàng

Người dùng tại Việt Nam có thể truy xuất vào cơ sở dữ liệu ảnh qua trang thông tin điện tử của Đài Viễn thám quốc gia (https://dulieuvientham.gov.vn), lựa chọn vùng quan tâm, thời gian chụp, mức độ mây và chế độ xử lý phù hợp. Các yêu cầu về dữ liệu ảnh có thể sử dụng dịch vụ công để thực hiện.

Dữ liệu mới nhất của năm 2025

Tính từ đầu năm đến tháng 6/2025, hệ thống đã thu nhận tổng cộng 317 cảnh ảnh SPOT 6, trong đó có 94 cảnh đạt độ phủ mây dưới 10%, và 143 cảnh có độ phủ mây từ 0–25%. Những con số này cho thấy tỷ lệ ảnh chất lượng cao tiếp tục được duy trì ổn định, có tiềm năng lớn trong việc giải quyết các vấn đề quan trọng về môi trường, kinh tế và xã hội nước nhà.

Như vậy, SPOT 6 không chỉ kế thừa di sản bền bỉ từ các thế hệ vệ tinh SPOT trước đó, mà còn mang đến bước nhảy vọt về khả năng thu nhận dữ liệu nhanh chóng, linh hoạt và chất lượng cao. Đây là lựa chọn lý tưởng cho cơ quan, tổ chức cần giải pháp giám sát diện rộng, đa lĩnh vực, từ môi trường, giao thông đến quốc phòng và quản lý thiên tai.